تور روسیه ارزان: شهر دربنت، به جای مانده ای از تاریخ ایران در روسیه - مجله یافان

همراه دور زمین باشید و با تور روسیه ارزان از کاخ کرملین دیدن کنید و در شهرهای زیبای مسکو و سوچی روسیه گشتی بزنید و خاطرات زیبایی برای خود رقم بزنید.

موقعیت شهر ساسانی دربنت

شهر دربنت که در جنوب کشور روسیه قرار گرفته که امروزه در منطقه داجستان (Dagestan) واقع شده است. مرکز منطقه داجستان، ماخاچکالا (Makhachkala) بوده که در فاصله 127.5 کیلومتری شمال غربی شهر ساسانی دربنت قرار گرفته است. شهر تاریخی امپراتوری ایران در انتهای رودخانه سامور (Samur)، رودخانه روباس (Rubas) و رودخانه سوخودول (Sukhodol) و در محدوده کوه های قفقاز واقع شده است. شهر تاریخی دربنت با آب و هوایی گرم در مقابل بسیاری دیگر از شهرهای روسیه در کنار دریای خزر نیز قرار گرفته است. موفقیت و اهمیت این شهر تاریخی در موقعیت جغرافیایی خاص آن ریشه دارد.

شهر تاریخی دربنت جنوبی ترین شهر روسیه

در نزدیکی شهر ساسانی دربنت کوه های قفقاز در فاصله ای کمتر از 3 کیلومتری از دریا قرار گرفته است. این بدین معنی است که در این ناحیه کوه ها تا نزدیکی دریا توسعه یافته اند. بدین ترتیب شهر تاریخی امپراتوری ایران می توانسته مدیریت جریان حرکت مردم به منطقه قفقاز و یا از آن را برعهده داشته باشد. در طول تاریخ باستان و بعلاوه قرون وسطی شهر تاریخی دربنت یکی از دو جهت عبور از میان کوه های قفقاز بوده است. بنابراین این شهر امپراتوری باعث شد تا تاجران توجه خود را به جهت جاده ابریشم و بعلاوه قدرت های بزرگ جلب کنند. در فارسی کلمه دربنت به معنی مانعی برای دروازه می باشد.

تاریخچه قلعه دربنت پیش از امپراتوری ساسانیان

مردم مدت ها است که اهمیت استراتژیک شهر امپراتوری ایران را شناخته اند. هرودوت مورخ یونانی کسی بود که از ابتدا در مورد موقعیت غیرمعمول و ویژگی های جغرافیایی شهر تاریخی دربنت نوشته و به فعالیت های این شهر در خاور نزدیک اشاره نموده است. با این حال باستان شناسان که در دهه 1970 میلادی بر روی شهر امپراتوری ایران در روسیه کار می کردند نشانه هایی پیدا نموده که نشان می داد شهر دربنت که قلعه و دیوارها در آن راسخ است از حدود قرن هشتم پیش از میلاد مورد استفاده قرار می گرفته است. علاوه بر این حتی یک قلعه قدیمی تر نیز در اینجا وجود داشته که احتمالا به وسیله مردم باستانی ساخته شده تا از هجوم اسکاتی ها جلوگیری کنند. جالب اینجاست که مرسوم بوده که اسکندر کبیر نیز به شهر تاریخی دربنت رفته و در قلعه آن نیز حضور پیدا کند. گفته می گردد که او دستور ساخت و ساز برای دفاع از سرزمین های تازه تسخیر شده خود در امپراتوری ایران را از هجوم عشایر شمالی داده است اما هیچ سندی برای چنین گفته ای وجود ندارد.

امپراتوری ساسانی و اهمیت شهر دربنت

شهر کوچکی که در اطراف قلعه باستانی دربنت قرار گرفته است در طول قرن چهارم پیش از میلاد رشد نموده و محتمل است که ژنرال رومی پومپی (Pompey) که در نوشته های خود در سال 65 پیش از میلاد به لشگرکشی به قفقاز و قلعه دربنت اشاره نموده سندی بر تاریخ کهن این شهر باشد. این قلعه باستانی در طول قرن اول و دوم میلادی تحت کنترل آلبانیا (Albania) پادشاه قفقاز بوده که یک حکومت میانجی میان امپراتوری ایران و روم به شمار می رفته است. امپراتوری ایران منطقه تحت حکومت آلبانیا در قفقاز را در سال 252 و 253 میلادی به امپراتوری خود ضمیمه کرد. البته که این تصرف برای ایران چیزی بیش از یک استان عادی بود. گفتنی است که پادشاهی آلبانیا در قفقاز چندین مرتبه نیز به عنوان استانی از امپراتوری روم قرار گرفته و حتی بخشی از آن شده است.

تقویت دیواره ها و ساخت قلعه نو

پس از اینکه بزدگرد سوم پادشاه ساسانی دیوارهای شهر تاریخی دربنت را تقویت نمود این شهر ساسانی توانست در طول 300 سال آینده توانست از حملات تاتارهای سفید (White Huns)، خزرها (Khazars) و دیگر قبایل عشایری که قلمرو امپراتوری ایران را تهدید می کردند در امان بماند. ساخت دیوارهای مستحکم و قلعه نو که در حال حاضر وجود دارد به وسیله پادشاه ساسانی خسرو پروز اول شروع شد. خزرها در طول جنگ سوم با امپراتوری بیزانس به رهبری هراکلیوس متحد شده و توانستند در سال 627 میلادی قلعه و شهر ساسانی دربنت را تسخیر کنند. اگرچه که توصیفات محاصره و سقوط ویرانگر شهر تاریخی دربنت به وسیله مورخ ارمنی قرن دهمی نوشته شده اما خزرها پس از مدت کوتاهی در سال 643 میلادی دربنت را به اعراب تسلیم کردند.

به جای مانده های امروزی دیواره های شهر دربنت

شهر تاریخی دربنت، دیوارها و دیگر سازه های آن در فضایی در حدود 10 هکتار توسعه یافته است. شهر به جای مانده از امپراتوری ایران که در حاضر در کشور روسیه است دارای دو دیوار بوده که با فاصله 300 تا 400 متر از یکدیگر قرار گرفته و در حدود 4 کیلومتر از کوه های قفقاز تا دریای خزر کشیده شده است. علاوه بر این این دیواره ها در حدود 500 متر نیز در داخل دریای کاسپین پیشروی نموده تا از بندر دربنت نیز محافظت کنند. در مجموع از 14 دروازه قدیمی این شهر تاریخی تنها 9 عدد به جای مانده است. در طول ساخت و سازهای ساسانیان در قرن ششم میلادی، آن ها از آجرهای خشک استفاده نموده و ملات آهک را بر روی آن قرار می دادند. 73 برج دفاعی برای دربنت ساخته شده که 46 عدد از آن ها در بخش شمالی دیوارها قرار داشته است.

قلعه شهر دربنت

قلعه شهر ساسانی دربنت که بر روی یک بلندی قرار گرفته به وسیله دیوارهای بزرگ محافظت می گردد. این دیوارها 2.5 تا 3.2 متر ضخامت، 10 تا 15 متر ارتفاع و در حدود 700 متر طول داشته اند. این مقادیر بر اساس به جای مانده های باستان شناسی، سازه های باستانی و قرون وسطایی به دست آمده است. متاسفانه یکی از دیوارهای جنوبی این قلعه در اواخر قرن نوزدهم میلادی تخریب شده است. شهر ساسانی دربنت و آثار به جا مانده از این شهر امپراتوری ایران که در حال حاضر در کشور روسیه است کمتر مورد توجه ایرانیان بوده است.

منبع: www.ancient.eu