سوغات و صنایع دستی چابهار - مجله یافان

چابهار نگینی در استان تاریخی سیستان و بلوچستان است و یکی از شهرهای جنوب شرقی این استان به شمار می رود که در کرانه دریای مکران و اقیانوس هند قرار گرفته است. چابهار علاوه بر موقعیت مهمش در منطقه، سوغاتی های بسیار خوشمزه و صنایع دستی منحصر به فرد و زیبایی دارد. یکی از مجذوب کنندهیت های چابهار، بازار سنتی آن است که از قدیم الایم به عنوان محبوب ترین بازار در این شهر جنوبی فعالیت داشته است. عمده فروشندگان در این بازار را خانم های چابهاری تشکیل می دهند. علاوه بر خرید در این بازار افرادی هستند که بر روی دستتان حنا می زنند که این کار یکی از مجذوب کننده ترین فعالیت ها در این بازار است.

شیرینی لندو

تهیه این شیرینی سنتی و بومی، برای پذیرایی از مهمانان در منطقه ها مختلف استان رواج دارد. لندو، از ترکیب خرما، گندم و کنجد تهیه می شود به این صورت که پس از مخلوط کردن خرمای هسته گرفته شده، گندم داغ (برشته) و کنجد، مواد را زیر بار سنگین می گذارند تا سفت شوند و حالت چسبندگی پیدا کنند. این مرحله از تهیه لندو به زمان زیادی احتیاج دارد و مواد باید حداقل نصف روز، زیر بار بمانند. پس از اینکه مواد زیر بار به یکدیگر چسبیدند، از زیر بار برداشته می شوند و به اشکال مختلف (عمدتا توپی شکل) آماده می شوند.

سوزن دوزی

سوزن دوزی نام یکی صنایع دستی استان سیستان و بلوچستان است که به دست توانا و هنرمند مردمان بلوچی بر روی پارچه نقش می بندد و جاودان می شود. این هنر که در اصل، هنر تزئین پارچه است، سابقه ای طولانی و به دارازی قدمت تاریخ بلوچستان دارد و از این رو بعید نیست که آن را نام بلوچی دوزی به شما معرفی کنند. در سوزن دوزی روی پارچه های ساده با نخ های رنگی و به یاری قلاب و سوزن طرح می زنند؛ طرح هایی که زنان بلوچ بیشتر از رویاهایشان الهام می گیرد. به همین جهت سوزن دوزی بازتاب دردها، آمال و آرزوهای زنان بلوچ است. سوزن دوزی را بر روی سفره عقد، روتختی، کوسن، سجاده، رومیزی، پشتی و یا حتی لباس و … انجام می دهند. جالب است بدانید که سوزن دوزی انواع مختلفی دارد که از این قرارند: ابریشم دوزی، گلابتون دوزی، نقده دوزی، پته دوزی، سکمه دوزی، بلوچ دوزی، ممقان دوزی، سرمه دوزی، شماره دوزی، پولک دوزی، منجوق دوزی، پیله دوزی، ده یک دوزی، خامه دوزی، کمند دوزی.

حصیربافی

به معنی بافت رشته های حاصل از الیاف گیاهی (سلولزی) به یاری دست و ابزار ساده دستی است که طی آن محصولات مختلفی مانند زیرانداز، سفرهحصیری، انواع سبد، انواع ظرف و … فراوری می شود. حصیربافی خود بامبوبافی، مرواربافی، تِرکه بافی، چم بافی و سبد بافی را نیز شامل می شود. چیغ بافی نیز در زیرمجموعه حصیربافی قرار می گیرد با این تفاوت که در روند بافت علاوه بر الیاف گیاهی از نخ پشمی رنگ شده نیز برای ایجاد نقش و طرح های سنتی استفاده می شود.

سکه دوزی

دیگر صنعت مهمی که در این شهر وجود دارد، سکه دوزی است و از این بافت ها برای رواندازهای رخت خواب و یا زینت دادن به شترها برای مراسم خاص مانند عروسی استفاده می شد.

چادر بافی

با توجه به این که این منطقه دارای بخش های عشایر نشین است از این رو سیاه چادر یا پلاس یکی از محصولات پر کاربرد در این شهر است. نحوه فراوری آن چنین است که بر روی دار و با استفاده از موی بز به عنوان تاروپود آن را می بافند. اگر بخواهید می توانید یکی از این چادرهای دست باف عشایر را تهیه کنید.

گلیم بافی

این هنر در نواحی گشت، بم پشت، کشتگان از توابع شهرستان سراوان و بزمان، آهوران، بنت، فنوج از توابع شهرستان ایرانشهر ودشتیاری از توابع چابهار رایج است. عشایر مواد اولیه را از پشم دام های خود تهیه می کنند.رنگ های مورد استفاده در گلیم عمدتاً تیره و در زمینه های قهوه ای، قرمز تیره مایل به قهوه ای، آبی تیره و شتری و رنگ های روشن مثل زرد، سبز، کرم، قرمز و سفید است و در شکل گیری طرح های بلوچی نقش به سزایی دارد. نقوش و طرح ها عموماً راه راه و هندسی است.

سفالگری

سفال گری از جمله هنرهای قدیمی سیستان و بلوچستان محسوب می شود، سفال های کشف شده در شهر سوخته این موضوع را به خوبی نشان می دهد. سفال ها به دلیل نوع خاص خاک منطقه پس از پخت، قرمز رنگ می شوند. از محصولات سفالی می توان به کاسه، بشقاب، قندان، قوری، گلدان، سینی، کوزه، چلیم و… اشاره نمود که می توانند انتخاب خوبی از سوغات چابهار باشند.

تراش سنگ های قیمتی

این نوع از صنایع دستی به وسیله سازمان منطقه آزادراه اندازی شده است. مواد اولیه آن شامل انواع سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی است که پس از انجام عملیات برش به آن حالت داده و از آن نگین انگشتر و سایر اقلام زیبا می سازند.

وسایل زینتی

یکی از مهمترین فعالیت ها در شهر چابهار صنایع دستی است که در بین عشایر و روستاییان این شهر بسیار رواج دارد. وسایل زینتی که به وسیله این اقشار ساخته می شود نیز عبارت است از انواع حلزون ها که با تراش داده شدن شمایل زیبایی در آنها به وجود می آید یا گردنبندها و دستبند های زینتی زیبا که در بین مسافران خارجی که به این شهر می آیند بسیار محبوب است.

ماهی و میگو تازه

همانطور که گفتیم چابهار یکی از شهرهای بندری ایران است و تنها شهری بندر ایران است که در ساحل اقیانوس قرار گرفته است، از همین رو همیشه تخت تاصیر بادهای اقیانوسی قرار گرفته است و هوای آن در تمام فصول سال دلپذیرتر است. ماهی و میگو از اصلی ترین سوغاتی است که می توانید از چابهار تهیه کنید. در این شهر انواع ماهی که شامل ماهی قباد، ماهی سنگسر، ماهی سرخو، ماهی حلوا سفید، ماهی هامور، ماهی شوریده، شیرماهی، میگو و اره ماهی می شود صید می شوند که می توانید هر کدام را که می خواهید تهیه کنید. فراوریات شیلات از مهمترین صنایع در چابهار است که می توانید در این شهر فعالیت می نماید.