غذا دادن به نوزاد؛ باید ها و نباید ها - مجله یافان

مجله یافان | سرویس مادر و کودک - وقتی کودک شما خوردن غذا را آغاز می نماید، دوره هیجان انگیزی آغاز می گردد که سوالات بی شماری را به همراه دارد، چه چیزی را باید به کودک بدهید؟ از چه زمانی برنامه غذایی را آغاز کنید؟ آیا این غذا را دوست دارد؟ ممکن است رویارویی با توصیه های بی شمار اقوام و آشنایان شما را خسته و ناامید کند. با این راهنمای گام به گام غذا دادن به نوزاد همراه شوید تا پاسخ سوالات خود را بگیرید.

نشانه های آمادگی کودک برای تغذیه با مواد جامد

• هنگامی که غذا می خورید، کودک با اشتها به غذا نگاه می نماید و هیجان زده می گردد.
• احتیاج کودک به تغذیه بیشتر شده و با وجود شیرخوردن بیشتر، سیر و راضی به نظر نمی رسد.
• حداقل چهار ماه از تولد کودک گذشته است.

مرحله نخست غذا دادن به نوزاد : چهار تا شش ماهگی

در این مرحله، اولین عادات غذایی در کودک شکل می گیرد که تا خاتمه عمر با او همراه است. در این زمان، نوزادان بیش از هر زمان دیگری مزه های جدید را می پذیرند. آماده پختن غذا های متنوع باشید.

وسایل لازم برای غذا دادن به نوزاد

• پیش بند پلاستیکی
• کاسه نشکن و قاشق سیلیکونی
• فنجان مخصوص کودک
• مخلوط کن یا همزن کوچک
• جایگاه غذاخوری پایه بلند، مخصوص کودک
• مواد و وسایل ضدعفونی کننده

همه ظروف غذاخوری کودک را روزانه بشویید و ضدعفونی کنید. قبل از آماده کردن غذای کودک، دست های خود را بشویید.

آغاز غذای جامد

در زمان آغاز غذای جامدو یاریی نوزاد، هدف سیر کردن کودک نیست! یکی از وعده های شیر خوردن کودک (مثلا صبح که کودک گرسنه است) را انتخاب کنید. با قاشق نرم یا با دستانتان، اندکی پوره به کودک بدهید.

اگر کودک غذا را نمی پذیرد و آن را کنار می زند، به او فشار نیاورید و روز بعد دوباره امتحان کنید.

غذا های مناسب نوزاد چهار تا شش ماهه

همه غذا ها باید بصورت له شده یا پوره باشد.

• فرنی رقیق برنج، حریره بادام، شیر برنج کاملا له شده
• پوره سبزیجات و میوه هایی مانند: موز، سیب، هویج، گلابی، سیب زمینی، آووکادو

  اگر مقدار زیادی پوره آماده کردید، می توانید اضافی آن را درون قالب های یخ ریخته و منجمد کنید. هربار یک تکه را برای کودک گرم کنید.

• انواع سرلاک یا غذای کودک آماده، برای مواقعی که عجله دارید یا خیلی خسته اید. همواره نوع بدون قند این محصولات را تهیه کنید.
• آب جوشیده خنک شده

غذا های ممنوعه برای نوزاد در این مرحله

• غذا هایی که با گندم تهیه شده اند، مانند ماکارونی و نان
• غذا هایی که شبیه کوفته قلقلی یا غذا های انگشتی هستند.
• نمک (کلیه های کودک در این سن، توان تحمل نمک را ندارد)
• قند و شکر (برای پیش گیری از دیابت بچه ها و خرابی دندان های او در آینده)
• غذا های سرخ شده
• شیری غیر ازشیرمادر و شیر خشک

چه مقدار غذا باید به کودک بدهید

• در ابتدا با روزی یک تا دو قاشق چایخوری آغاز کنید و به دو تا سه قاشق غذاخوری در سه وعده در روز برسانید.
• کمی آب جوشیده در هر وعده به کودک بدهید.
• اگر کودک تمایل به خوردن بیشتر دارد، به او غذا بدهید.
• بچه ها تا زمانی که با غذا های شیرین وسوسه نشوند، خودشان می دانند که چه مقدار غذا احتیاج دارند.
• وقتی کودک از خوردن غذا امتناع می نماید، با آرامش و مهربانی با او رفتار کنید.

بیشتر بخوانیم: طرز تهیه فرنی برای نوزاد 5 ماهه

مرحله دوم غذا دادن به نوزاد: شش تا 9 ماهگی

در این زمان، کودک تمایل بیشتری به خوردن غذای جامد دارد. می توانید به جای پوره، غذا های تکه تکه یا کوبیده و نرم شده به او بدهید. غذا های انگشتی مانند یک تکه هویج پخته شده به دستش بدهید. او ازین که بطور مستقل غذا بخورد، بسیار لذت می برد. همواره وقتی کودک غذا می خورد، در کنارش باشید تا چیزی در گلویش گیر نکند.

اگر چیزی در گلویش پرید: کودک را وارونه نگه دارید. اگر غذا بیرون نیفتاد، او را دمر روی زانو ها بگذارید و محکم به پشتش بزنید. دهان کودک را به آرامی باز کنید و درون آن را ببینید، با انگشت کوچک خود، خوراکی را از دهان او بیرون بیاورید. اگر تلاشتان به ثمر نرسید، فورا آمبولانس خبر کنید.

به محض اینکه کودک توانست بدون یاری دیگران بنشیند، او را برای غذاخوردن روی جایگاه پایه بلند بنشانید. کودک را طوری در جایگاه قرار دهید (و کمربند های ایمنی اش را ببندید) که اگر یک ثانیه از او غافل شدید، با تقلا های ناگهانی خود، از درون جایگاه نیفتد.

غذا های مناسب نوزاد شش تا 9 ماهه

• همان غذا های مرحله نخست، بصورت تکه ای، کوبیده، نرم شده و انگشتی
• گوشت، مرغ، ماهی و حبوبات پخته شده
• مخلوط غلات حاوی پروتئین، نان و ماکارونی
• انواع لبنیات: پنیر کم چربی، ماست

غذا های ممنوعه برای نوزاد در این مرحله

• بیسکوییت شیرین و کیک
• افزودن شکر به شیرخشک یا غذا های آماده
• شیر گاو یا پاستوریزه به عنوان نوشیدنی اصلی
• هر خوراکی یا غذایی که دارای هسته یا استخوان است و ممکن است در گلوی کودک گیر کند.

مرحله سوم غذا دادن به نوزاد : 9 تا 12 ماهگی

در این زمان کودک می تواند در کنار دیگر اعضای خانواده غذا بخورد. با تهیه غذا هایی مثل گوشت تکه تکه شده، به جای پوره ها و غذا های نرم و له شده، او را به جویدن تشویق کنید. غذا خوردن را به تفریحی دسته جمعی تبدیل کنید.

برای شادی بیشتر هنگام غذا خوردن

• قاشق یا فنجانی به دست کودک بدهید تا او احساس کند که در این فعالیت جمعی شرکت دارد.
• لقمه های کوچک با اشکال و رنگ های مختلف آماده کنید.
• ماست و یک قاشق در اختیار کودک بگذارید.
• با کودک حرف بزنید.
• رفتار های خوب کودک را تشویق و رفتار های بدش را نادیده بگیرید.

نکته آخر

• استفاده از فنجان: بعد از پنج ماهگی، روزی یک بار شیرخشک یا آب جوشیده سرد شده به کودک بدهید. برای این منظور از فنجان مخصوص کودک بهره ببرید.
• شیردهی شبانه را تعطیل کنید. پس از شش ماهگی، کودک احتیاجی به پذیرایی شبانه ندارد. اگر کودک با شیشه شیر می خورد، به تدریج شیر شبانه او را رقیق کنید تا به آب خالی تبدیل گردد. اگر شیر مادر می خورد، در فاصله 12 تا 2 شب به او شیر ندهید. این فاصله را بتدریج زیاد کنید تا عادت شیر شبانه کودک ترک گردد.

از ابتدا برنامه غذایی سالمی برای کودک در نظر بگیرید تا او در سال های بعد نیز از مزایای چنین تغذیه ای بهره مند گردد.

بیشتر بخوانیم: راهنمای جامع تغذیه کودک یک ساله

برگرفته از: تر و خشک کردن کودک / شارلوت پریستون