افزایش اختلالات اضطرابی در دوران کرونا ، تبعات قطع داروهای مصرفی - مجله یافان

به گزارش مجله یافان به نقل از خبرنگار مهر در سومین نشست کمپین سلامت خانواده که به موضوع بهداشت روان در دوران کرونا اختصاص داشت، بهزاد قربانی روانپزشک و عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابن سینا، درباره شیوع اختلالات اضطرابی، گفت: شایع ترین اختلال چه در حوزه پزشکی و روانپزشکی، اختلال اضطراب است.

وی اضافه کرد: حدود یک سوم بیماری ها ریشه در اضطراب دارند و وقتی یک عامل استرس زا مانند کرونا وارد می گردد، شیوع و شدت اختلالات اضطرابی افزایش می یابد.

قربانی با برشمردن انواع اختلالات اضطرابی، ادامه داد: سرآمد اختلالات اضطرابی وسواس است که شرایط فعلی موجب تشدید آن می گردد. نوع بعدی فوبیا یا هراس است. ما با مواردی روبرو ایم که بیش از سه ماه است از ترس ابتلاء به بیماری از منزل خارج نشده اند.

این روانپزشک گفت: درست است که افراد مبتلا به بیماری های ایمنی و زمینه ای و سالمندان تا حد امکان باید در خانه بمانند، اما افراد جوان و سالم نباید خود را در خانه حبس نمایند. این نوع روبروه نشان دهنده فوبیا است .

وی اضافه کرد: نوع دیگر اختلال اضطرابی، حمله های پانیک است. در یک ماه نخست شیوع بیماری، شیوع این حملات به مراتب افزایش یافت. در حملات پانیک فرد به دلیل حملات اضطراب دچار تپش قلب و تنگی نفس می گردد و احساس خفگی می نماید. به دلیل تشابه علائم این اختلال با بیماری کووید 19، یعنی تنگی نفس، بسیاری گمان می کردند به ویروس کرونا مبتلا شده اند و به مراکز درمانی مراجعه می کردند و خود این مراجعه خطر ابتلاء به ویروس را افزایش می داد. در حالی که این حملات در اغلب موارد ظرف دو تا سه دقیقه و در موارد نادر، حداکثر تا ده دقیقه و با رفتن فردا به محیط باز و هوای آزاد رفع می گردد. نوع دیگر اختلال اضطرابی نیز اختلال پس از تروما (PTSD) است که به ویژه پس از زلزله اخیر بیشتر بروز پیدا کرد.

وسواس؛ محصول اضطراب کرونا

این روانپزشک با تأکید بر لزوم انطباق با شرایط جدید، اضافه کرد: گفته می گردد که کرونا ممکن است به زودی ریشه کن نگردد و بنابراین، باید همه ما به زندگی در کنار این ویروس عادت کنیم. یعنی نباید اجازه دهیم که شیوع این ویروس کار و زندگی ما را تحت تأثیر قرار دهد. به ویژه اکنون که مشاغل و فعالیت ها به فرایند عادی بازگشته اند، همه ما می توانیم با رعایت اصول ساده بهداشتی مانند شستشوی دست ها، استفاده از ماسک در محیط های شلوغ و رعایت فاصله اجتماعی، از خودمان در برابر این ویروس محافظت کنیم.

عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابن سینا درباره قرنطینه کامل بچه ها در منزل هشدار داد و گفت: بعضی از والدین به دلیل وسواس یا فوبیا بیش از سه ماه است که فرزندان خود را از خانه بیرون نبرده اند. این کار هم به لحاظ جسمی عوارض زیادی برای بچه ها به همراه دارد، هم به لحاظ روانی. والدین می توانند فرزندان شان را با رعایت اصول بهداشتی برای پیاده روی به مناطق خلوت و کم تردد ببرند تا هم تحرک داشته باشند و هم دچار خمودگی و افسردگی نشوند.

قربانی درباره مدیریت و درمان اختلالات اضطرابی، شرح داد: درمان اصلی اختلال اضطرابی وسواس، در سطح متوسط و شدید، درمان دارویی است. یعنی فرد حتماً باید زیر نظر روانپزشک باشد و داروهای مناسب دریافت کند. دیگر اقدامات مانند درمان شناختی روانی، ورزش، تکنیک های آرام سازی و یوگا، اقدامات تکمیلی محسوب می شوند. شاید موارد خفیف را بتوان با استفاده از این روش ها کنترل کرد، اما موارد متوسط و شدید حتماً احتیاج به درمان دارویی دارد و در کنار درمان دارویی می توان از این روش ها به عنوان درمان یاریی استفاده کرد.

این روانپزشک درباره مصرف و قطع مصرف خودسرانه داروهای روانپزشکی هشدار داد و گفت: متخصص بر اساس شرایط هر بیمار داروهای مناسب را تجویز می نماید و باز هم بر اساس شرایط بیمار تصمیم به کاهش دوز دارو یا قطع دارو می گیرد. بنابراین هیچ کس نباید خودسرانه و بنا به توصیه افراد غیر متخصص مصرف دارویی را شروع کند و همچنین نباید سرخودانه، مثلاً به دلیل اینکه حس می نماید حالش بهتر شده است، دارو را به ناگهان قطع کند.

وی اضافه کرد: قطع ناگهانی داروهای روانپزشکی عوارض جدی دارد و هر نوع تغییر در دور مصرفی یا قطع مصرف دارو باید طبق نظر روانپزشک و بر اساس شیوه تدریجی باشد که او توصیه می نماید. منظور از تدریجی نیز طی چند روز نیست. گاهی کاهش و قطع مصرف داروها باید طی چند ماه صورت بگیرد.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه ابن سینا با اشاره به مرگ و میرهای ناشی از کرونا، گفت: متأسفانه خانواده هایی که عزیزان خود را در این مدت از دست دادند، به دلیل پروتکل های بهداشتی نتوانستند مراسم مرسوم سوگواری را برگزار نمایند و همدردی فامیل و آشنایان از اندوه آنها کم کند. سوگ یک فرایند فیزیولوژیک است که ممکن است تا شش ماه و گاه یک سال به طول بینجامد. کسانی که عزیزان خود را از دست داده اند، باید بتوانند به راحتی و هر وقت خواستند گریه نمایند، درباره عزیز از دست رفته خود حرف بزنند، با دعا و نیایش خود را آرام نمایند تا بدن رفته رفته خود را با شرایط سوگ تطبیق دهد. بنابراین، حتی تا یک سال احساس اندوه طبیعی است، اما اگر بیشتر طول بکشد و فرد نتواند به زندگی عادی خود برگردد، احتمال افسردگی مطرح می گردد حتماً باید به روانپزشک مراجعه کند.

قربانی در سرانجام با اشاره به اجتناب ناپذیر بودن قرارگیری در معرض عوامل استرس زا خاطر نشان کرد: ما همیشه در معرض عوامل گوناگون استرس زا قرار داریم، به ویژه در زندگی شهری، و کرونا نیز یک عامل استرس زا است که به تازگی وارد زندگی ما شده است. همه ما خواه ناخواه دچار استرس های گوناگون می شویم و نباید منکر وجود استرس در خودمان بشویم، فقط باید آستانه تحمل استرس را در خود بالا ببریم. ورزش و پیاده روی، یوگا، مدیتیشن و تکنیک های آرام سازی راهکارهای غیر دارویی اند که می توانند به بالا بردن آستانه تحمل استرس یاری کند.