معرفی چنار و خواص درمانی آن - مجله یافان

نویسنده: صمصام صانعی

چنار گونه های مختلفی دارد. در اینجا به نام علمی و مشخصات مربوط به یک گونه از آنها که در ایران کاشته می شود اشاره شده است.

در استعمال خارجی پودر پوست خشک شده چنار (باید طوری آسیاب شود که به صورت پودر یا به صورت گرد درآید) به صورت ضماد رفع کننده لکه های پوستی که بیشتر در ناحیه گردن ظاهر می شوند می باشد.

نام علمی:

Platanus orientalis L.، نام فرانسه Platane oriental و نام انگلیسی آن Sycamore می باشد. نام های دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، چنار، دلب، صنار و عیثام نامیده شده است.

تیره گیاه:

چنار Platanaceae

نوع گیاه:

درخت

مشخصات ظاهری:

درختی است تنومند به ارتفاع حدود 20 متر گاهی موارد بیشتر و رنگ تنه آن سفید مایل به سبز می باشد. برگ های آن متناوب، ساده و پنجه ای، گل های آن نر و ماده و جداگانه به صورت شاتون کروی شکل هستند و هر دو نوع گل واقع بر روی یک پایه می باشند. میوه اش فندقه مرکب و کروی شکل به قطر 3 الی 4 سانتی متر و در قاعده میوه یک دسته تار بلند به شکل کاکل قرار گرفته است که معمولاً هر 3 تا 4 میوه به یک دنباله وصل هستند و در بهار پس از رسیدن پخش می شوند.

طبیعت برگ چنار:

طبق نظر حکمای طب سنتی طبیعت آن سرد و خشک می باشد.

رویش جغرافیایی:

در اغلب کشورها و در ایران بیشتر در استان های حاشیه دریای خزر، آذربایجان، همدان، کرمانشاه، لرستان، فارس، کرمان، خراسان شمالی، جنوبی و رضوی، قم و چهارمحال و بختیاری کاشته می شود.

ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در چنار: مواد آلانتوان و آسپاراژین در آن تشخیص داده شده است. در ضمنً برگ های آن دارای دی آلانتوان است.

بخش مورد استفاده:

برگ و پوست درخت.

نحوه مصرف برگ:

معمولاً از عرق برگ چنار استفاده می شود.

خواص درمانی برگ چنار:

به صورت دم کرده برای ناراحتی های حلق و گرفتگی صدا مفید می باشد. در استعمال خارجی به صورت گرد، خشک کننده جراحت ها، زخم ها و سوختگی ها است. برگ چنار تازه پخته شده به صورت ضماد تحلیل برنده ورم ها بخصوص ورم زانو و مفاصل می باشد. له شده برگ تازه چنار به صورت ضماد مسکن درد زانو است.

خواص درمانی پوستِ درخت چنار:

در استعمال خارجی پودر پوست خشک شده چنار (باید طوری آسیاب شود که به صورت پودر یا به صورت گرد درآید) به صورت ضماد رفع کننده لکه های پوستی که بیشتر در ناحیه گردن ظاهر می شوند می باشد. در استعمال داخلی پوست خشک شده به صورت جوشانده در سرکه مفید برای اسهال های ساده و خونی است.

تذکر:

غبار روی برگ های چنار برای حلق، گوش، چشم و ریه مضر است.

منبع مقاله :

صانعی، صمصام؛ (1395)، طبّ الصمصام -آشنایی با بیش از 400 نوع از گیاهان دارویی- (جلد دوم)، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ اول.

منبع: راسخون